Тим од петнаесетина стручни лица од наши научни и образовни институции ќе изработи прв лексикон со македонски преводи на сите зборови од компјутерската и информатичката терминологија, а на граѓаните ќе им се препорача да го користат.
Наместо терминот „лаптоп“ во иднина ќе биде во употреба „преносен компјутер“
Вклучен наместо on line, исклучен наместо off line, пребарувач наместо explorer, интернет-страница, наместо web, ќе се користат како нови и официјални термини во компјутерската и информатичката технологија кај нас. Тие се дел од новите зборови што ќе бидат сместени во првиот официјален лексикон со македонски преводи на компјутерските термини. Лексиконот, по иницијатива од Министерството за информатичко општество, ќе го изработува тим од петнаесетина лингвисти, преведувачи, компјутерџии од десетина научни, образовни и државни институции. Како што најавуваат од ресорното министерство, тој ќе биде во електронска форма и ќе биде достапен за слободна употреба. Се очекува да биде завршен во втората половина од годинава.
- Земајќи предвид дека користењето компјутери од страна на повозрасната генерација зема поголем замав, а голем дел од нив немаат познавања од англискиот јазик, веруваме дека овој лексикон, а со тоа и преводот на компјутерските програми на македонски јазик, ќе ја олесни нивната работа. Свеста на македонскиот народ за зачувување на кирилското писмо и на македонскиот јазик, во последниве години е на повисоко ниво и со самото тоа, користењето на овие термини очекуваме да биде прифатено по сопствена волја на граѓаните - вели Лидија Милевска од Министерството за информатичко општество.
Придружен документ, а не attachment
Поради недостигот од речник со официјален превод на информатичките термини, англиските компјутерски зборови се одомаќинија во нашиот јазик. Така, наместо во придружен документ, текстови и слики се испраќаат преку attachment, а на интернет-страниците се појавуваат baneri наместо реклами. Слична ситуација постои и со транскрипцијата на имињата на техничките уреди, па наместо преносни компјутери, речиси сите продавници за компјутерска опрема продаваат лаптопи, како и аццессорис-елементи, ЦРТ-монитори, ТВ-тјунери. Како што најавуваат од ресорното министерство, со новиот лексикон се очекува да се отстрани таквата хаотична ситуација и да се прекине со своеволното и произволно преведување на специфичните компјутерски и информатички термини. Целта е на нашите граѓани да им подариме еден ваков лексикон, кој со текот на времето ќе почнат сами да го користат без некои наметнувања и строги правила - додава Милевска.
Во изработката на лексиконот ќе учествуваат стручни лица од Институтот за македонски јазик, од Катедрата за македонски јазик од Филолошкиот факултет „Блаже Конески“, од МАНУ, од Министерство за информатичко општество, Министерството за култура, Факултетот за електротехнички науки, претставници од Стопанските комори и од Европскиот универзитет.Од Институтот за македонски јазик велат дека преводите на термините нема да се буквални, туку ќе бидат добро осмислени и во согласност со значењето што тие го имаат во секојдневната употреба. Ќе бидат понудени конкретни препораки за замена на туѓите информатички термини со соодветни термини во духот на македонскиот јазик.
- На вакви проекти се работи во многу земји, но тоа е постојан процес со оглед на напредокот на информатичката техника, што секако се одразува и на терминологијата. Несомнено, преостанува да се изградува повисока свест за употребата и за грижата на македонскиот јазик во пошироката јавност, во образовната дејност. Поприфатливо е на најмладите да им понудите термини на мајчиниот јазик, а не тие да прифаќаат термини на јазик што не го познаваат. Исто така неопходно е домашната терминологија да биде застапена во наставата, во учебниците и учебните помагала за основното и за другите степени на образование. Домашната терминологија треба да ја прифатат и фирмите со што ќе придонесат за нејзината поширока употреба - вели Лилјана Макаријоска, директорка на Институтот за македонски јазик.
Секој со свој web-предлог
Во подготовката на лексиконот може да учествуваат и граѓаните од земјава. На интернет-страницата на Министерството за информатичко општество www.mio.gov.mk е отворена можност секој да даде свој предлог. Како што истакнуваат од министерството, тимот што работи на лексиконот предвид ќе ги земе и тие предлози.
Паралелно со изработката на лексиконот, во тек е креирањето нови фонтови со македонско кирилско писмо. Ќе бидат изработени 20 фонта со печатни букви и уште 20 со ракописни букви. Секој од овие фонтови ќе содржи по 743 знаци. Се очекува фонтовите да бидат завршени до септември годинава, по што ќе бидат бесплатно достапни до корисниците.
Казнени мерки за некористење на новата терминологија што ќе биде застапена во лексиконот уште не се најавени. Како што истакнуваат од Министерството за информатичко општество, користењето на македонските информатички зборови ќе зависи од волјата и од желбата на граѓаните за почитување на сопствениот јазик. За да не остане само како кампањска идеја, од Министерството велат дека лексиконот ќе го промовираат и на многу семинари, работилници, собири за да ги поттикнат граѓаните што помасовно да ги користат новите термини.
ИНФО-Лексиконот во електронска форма
Првио официјален лексикон со македонски преводи на компјутерските термини ќе се работи по иницијатива од Министерството за информатичко општество. Лексиконот ќе го изработува тим од петнаесетина лингвисти, преведувачи, компјутерџии од десетина научни, образовни и државни институции. Како што најавуваат од надлежното министерство, тој ќе биде во електронска форма, ќе биде достапен за слободна употреба, а се очекува да биде завршен во втората половина од годинава.
